Çocukluk ve ergenlik dönemi, bireylerin fiziksel ve zihinsel gelişiminin en hızlı olduğu, duygu, düşünce ve davranış kalıplarının şekillendiği kritik bir evredir. Bu süreçte yaşanan zorluklar, sadece o anı değil, bireyin tüm geleceğini etkileyebilir. Bu nedenle, çocuk ve ergen ruh sağlığına yönelik uzman desteği, özellikle Ankara’nın Çankaya ilçesi gibi büyük metropollerde yaşayan aileler için büyük önem taşımaktadır. Çankaya Çocuk Psikiyatrisi alanında sunulan hizmetler, çocukların ve gençlerin yaşadığı psikolojik ve davranışsal sorunlara bilimsel ve bütüncül yaklaşımlarla çözüm sunar.
Çocuk psikiyatrisi, 0-18 yaş aralığındaki çocukların ve gençlerin duygusal, bilişsel ve davranışsal gelişim süreçlerini, bu süreçlerde ortaya çıkan sorunları ve bu sorunlara yönelik tedavi yaklaşımlarını inceleyen tıp alanıdır. Bu alandaki uzmanlar, çocukların yaşlarına ve gelişim düzeylerine uygun yöntemlerle değerlendirme ve tedavi süreçlerini yürütür.
Sık Görülen Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı Sorunları
Çocuk ve ergenlerde görülen ruh sağlığı sorunları oldukça çeşitlidir ve her biri farklı belirtilerle kendini gösterebilir. Ailelerin bu belirtileri fark etmesi ve erken dönemde uzman desteğine başvurması, sorunun büyümesini engelleyebilir.
1. Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB)
Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB), okul öncesi dönemden itibaren kendini gösteren, dikkat dağınıklığı, aşırı hareketlilik ve dürtüsellik belirtileriyle karakterize nörogelişimsel bir bozukluktur. Çocuklar derslere odaklanmakta zorlanabilir, sık sık eşyalarını kaybedebilir veya bir etkinliği sonuna kadar sürdüremeyebilir. Hiperaktivite belirtileri ise sürekli koşma, tırmanma, yerinde duramama ve çok konuşma şeklinde görülebilir. Dürtüsellik ise sırasını beklemekte zorlanma, düşünmeden hareket etme ve aniden kararlar alma gibi davranışlarla kendini belli eder. Bu bozukluk, çocuğun akademik başarısını, sosyal ilişkilerini ve aile içi iletişimini olumsuz etkileyebilir.
2. Otizm Spektrum Bozukluğu
Otizm Spektrum Bozukluğu, erken çocukluk döneminde başlayan ve sosyal iletişim ile etkileşimde zorluklarla, sınırlı ve tekrarlayıcı davranışlar, ilgi alanları ve etkinliklerle karakterize edilen nörogelişimsel bir durumdur. Sosyal iletişimdeki zorluklar, göz teması kurmaktan kaçınma, duygusal ifadeleri anlamakta güçlük çekme ve karşılıklı konuşmayı sürdürememe şeklinde olabilir. Sınırlı ve tekrarlayıcı davranışlar ise el çırpma, sallanma gibi stereotipik hareketler veya belli bir düzene aşırı bağlılık olarak kendini gösterebilir.
3. Kaygı Bozuklukları
Çocuklarda görülen kaygı bozuklukları oldukça yaygındır ve farklı formlarda ortaya çıkabilir. Ayrılık Anksiyetesi Bozukluğu, çocuğun evden veya bağlandığı kişiden ayrılma düşüncesiyle yoğun bir korku ve kaygı yaşamasıdır. Bu durum, okula gitmeyi reddetme, sürekli ebeveynine yapışma veya kabuslar görme gibi belirtilerle kendini gösterebilir. Sosyal Kaygı Bozukluğu, sosyal ortamlarda veya performans gerektiren durumlarda başkaları tarafından olumsuz değerlendirilme korkusuyla karakterizedir. Yaygın Anksiyete Bozukluğu ise sürekli ve aşırı endişe duyma haliyle ilişkilidir.
4. Depresyon
Çocuklarda ve ergenlerde depresyon, yetişkinlerden farklı belirtiler gösterebilir. Sürekli üzgün veya mutsuz bir ruh hali yerine, çocuklarda sinirlilik, çabuk öfkelenme, hırçınlık ve iştah veya uyku düzeninde bozukluklar ön planda olabilir. Ayrıca, daha önce keyif aldığı aktivitelere karşı ilgisizlik, okul başarısında düşüş ve arkadaş ilişkilerinden kaçınma da depresyonun belirtileri arasındadır.
5. Öğrenme Güçlükleri
Özel öğrenme güçlükleri, zekâ düzeyi normal veya normalin üzerinde olan çocuklarda, okuma, yazma veya matematik alanlarında beklenen akademik becerileri edinmede yaşanan zorluklardır. Disleksi, okuma güçlüğü; disgrafi, yazma güçlüğü; diskalkuli ise matematik güçlüğü olarak adlandırılır. Bu durumlar, çocuğun özgüvenini ve okul başarısını olumsuz etkileyebilir.
6. Davranış Bozuklukları
Davranış bozuklukları, çocuğun kurallara uymakta zorlanması, saldırganlık, yalan söyleme, eşyalara zarar verme veya hayvanlara karşı acımasız davranma gibi davranışlarla karakterizedir. Karşıt Olma Karşı Gelme Bozukluğu, yetişkinlere karşı sürekli direnç gösterme, sık sık öfke nöbetleri geçirme ve kurallara uymayı reddetme şeklinde kendini gösterir.
7. Yeme Bozuklukları
Ergenlik döneminde sıkça görülen yeme bozuklukları arasında Anoreksiya Nervoza ve Bulimia Nervoza yer alır. Anoreksiya Nervoza, kişinin vücut ağırlığını kontrol etmek için aşırı kısıtlayıcı diyetler uygulaması ve kilo almaktan aşırı derecede korkmasıdır. Bulimia Nervoza ise aşırı yeme atakları sonrasında telafi edici davranışlar (kusma, aşırı egzersiz yapma) sergileme ile karakterizedir.
Çankaya’da Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığına Yaklaşım
Çocuk ve ergen ruh sağlığı alanında çalışan uzmanlar, her çocuğu ve aileyi biricik olarak değerlendirir. Tedavi süreci, genellikle sadece ilaç tedavisini değil, aynı zamanda oyun terapisi, bireysel terapiler, aile terapisi ve ebeveynlere yönelik danışmanlık hizmetlerini de içerir. Bu bütüncül yaklaşım, sorunun kökenine inerek kalıcı çözümler üretmeyi amaçlar.
Çankaya Çocuk Psikiyatrisi alanındaki hizmetler, çocukların ve gençlerin sağlıklı bir şekilde büyüyüp gelişmelerine destek olurken, ailelerin de bu süreçte karşılaştıkları zorluklarla başa çıkmalarına yardımcı olur. Unutulmamalıdır ki, erken teşhis ve doğru yaklaşımlar, çocuk ve ergenlerin daha mutlu, başarılı ve sağlıklı bireyler olarak yetişmeleri için hayati önem taşır. Eğer çocuğunuzun davranışlarında veya duygusal durumunda endişe verici değişiklikler fark ediyorsanız, profesyonel bir destek almak en doğru adımdır.